Wat ik zie, denk, merk en voel heeft niet meer betekenis dan wat het is. Een beeld. Een gedachte. Een sensatie. Dit is het. Niet meer, maar ook niet minder. (Beeld WatZegtJan april 2023)

Zoals ik in mijn vorige blog schreef, ik gedraag mij misschien wel eens als een hond maar ik ben het niet. Ik ben en blijf een mens. Een mens dat de wereld alleen maar kent via zijn zintuigen. Dit fenomeen maakt dat ik alles duaal zie. Ik zie of voel mijzelf en ik ervaar de rest om mij heen. Hierdoor ben ik constant aan het vergelijken tussen ik en niet-ik. Dit maakt dat mijn geest onrustig is en dat maakt dat ik niet zo kan zijn als mijn hond en ik de dingen niet kan nemen zoals ze zijn.

In mijn levenswandel heb ik stukjes van verschillende filosofieën en inzichten tot mij genomen, van onder andere antroposofie, Transactionele analyse, yoga en (zen)boeddhisme. Al deze wereld- en mensbeelden hebben mij geholpen om met de gevolgen van mijn dissectie om te gaan. Toch ben ik nog steeds aan het stoeien met gevoelens van verlies, verdriet en onvervulde dromen. Sinds het einde van mijn poliklinische revalidatie heb ik hulp gezocht bij een (GZ)psycholoog voor het vinden van mijn nieuwe balans.

Ik vond het stom dat ik hulp nodig had, want ik vond dat ik toch alles al had geleerd om deze gevoelens zelf aan te kunnen. Ik ben blij dat ik mijn trotse ego niet heb laten prevaleren en dat ik het mijzelf heb toegestaan om een klankbord te hebben. Hierdoor ben ik gekomen bij een voor mij oude waarheid die mij nu weer helpt in een nieuwe vorm: “Dit is het.”

Tijdens bijeenkomsten over yoga, boeddhisme en meditatie heb ik mogen spelen met verschillende vormen van meditatie. Tijdens dat oefenen heb ik héél soms een milliseconde ervaren dat ik een onderdeel ben van alles, de zogenoemde non-dualiteit. Die ervaring valt niet met woorden te beschrijven en ik heb niet de wijsheid over hoe je daar komt. Wat ik ook ervaarde is dat er een vorm van mediteren is die mij dichterbij “leven in het moment” brengt. In de mindfulness wordt dit mediteren met een “open” of “keuze loos” gewaar-zijn genoemd.

Tijdens deze vorm van meditatie merk je op wat er aan je voorbijkomt. Gedachten, emoties, jeuk, pijn, geluid, geur of wat dan ook. Je merkt het slechts op. Je hoeft er niets mee te doen. Je hoeft er geen oordeel over te hebben. Je hoeft het niet af te wijzen. Je hoeft er geen strijd mee aan te gaan, maar je hoeft het ook niet te omarmen of vast te houden. Je ziet, hoort, ruikt, voelt, denkt of ervaart het. Kortom, je merkt het op en dat is het. Een moment later is het alweer weg en is er weer iets anders, iets nieuws. Kortom het enige wat je opmerkt is dat iets er is.

Het “zijn van een hond” en dingen nemen zoals ze zijn is iets wat ik dus eigenlijk al tijden aan het oefenen was. Alleen de nieuwe keiharde werkelijkheid waarbij ik mijzelf constant vergelijk met hoe ik was in mijn oude werkelijkheid of waarin ik mijzelf vergelijk met andere mensen, maakt dat ik deze manier van zijn kwijt was. Ik zag niet meer hoe het is, maar ik zag alleen hoe ik het wilde of hoe ik het juist niet wilde en dat veroorzaakte mijn lijden.

Maar omdat ik niet de hele dag op een kussentje kan zitten om te oefenen met een open gewaar-zijn, was ik heel blij dat mijn psycholoog het zinnetje “dit is het” aanreikte. Door dit zinnetje is mijn dagelijks bestaan een oefening of wel een open-gewaar-zijns-mediatie geworden. Wat ik nu ook in mijn leven tegenkom: “Dit is het”. En als ik dit neem zoals het is, dan ben ik in het hier en nu. Dan is het leven gewoon. Zo gewoon is dat trouwens niet, want normaal ben ik juist niet in deze (zen)staat van zijn. Maar elk moment van de dag kan ik wel terugkeren naar het “nu” met dat ene simpele zinnetje. Dit is het.

Toen we laatst een dagje naar Nijmegen waren was dit een uitgebreide oefening met in het moment zijn. We zeiden de hele dag tegen elkaar: “Dit is het”. Pijn. Vermoeidheid. Verdriet. Teleurstelling. Hoop. Het kwam allemaal voorbij en voordat het één van ons overmande, probeerden we de gedachte of sensatie op te merken. Dit deed pijn. Ik ben moe. Ik ben verdrietig. Ik ben teleurgesteld. Door het keer op keer te zien voor wat het was, was er gelijk in het volgende moment weer ruimte voor wat er dan was. Heerlijke zon. Lekker eten. Lieve mensen. Grappige kunst. Fijn gezelschap. Spirituele ervaring. Of wat dan ook. Maar ook dat goede is slechts wat het is. En weer door.

De mooiste oefening kregen we aangeboden in de vorm van een kunstwerk: een labyrint op de Waalkade. Volgens de kunstenaar was het bedoeld als “een steun voor de mens die op zoek is naar zichzelf”. Het is een pad van 350 meter gemaakt van vijf-steens-breed, niet-gelijkmatig-gelegde kasseien met daarnaast water. Door mijn NAH heb ik bij elke stap moeite om mijn linkervoet goed neer te zetten en daardoor is mijn balans eigenlijk consequent verstoord. Het kostte mij dan ook heel veel moeite om dit pad veilig te bewandelen. Ik had al mijn concentratie nodig om stap-voor-stap dit labyrint te lopen. Door deze opperste aandacht was het net een loopmeditatie. Alle sensaties, emoties en gedachten werden opgemerkt. Dit is het. En ik keerde daarna steeds weer terug bij de enige belangrijke bezigheid, namelijk veilig de volgende stap zetten.

Ik zou kunnen zeggen dat het lopen vermoeiend, frustrerend en pijnlijk was, maar doordat ik alleen maar in het nu bezig was met lopen voelde het als een spirituele ervaring. Grappig toch dat door iets heel concreets en alledaags te doen, ik zoiets zo “overstijgends” ervaarde. Een mooie ervaring was het wel, maar tijd om erin te blijven hangen had ik niet omdat ik door het lopen inmiddels weer eens steenstraalkapot was. Daar kon ik ook weer van alles van vinden (stom, oneerlijk of wat dan ook). Maar ook dat was het. Ik moest gaan slapen en dat op een gezellig dagje weg. Maar je raadt al wat ik dacht. Dit is het. Ik ben moe. Niet meer. Niet minder. Dit.is.het.

Ben ik er dan nu? Kan ik mijn nieuwe situatie dan nu helemaal aanvaarden? Geen frustraties meer? Geen verlangens, verdriet of pijn? Nee natuurlijk niet, want ik ben en blijf een mens en al deze gevoelens en gedachten zullen steeds weer de kop op blijven steken. Zo is dat nou eenmaal. Het enige wat ik keer op keer kan blijven oefenen is het allemaal opmerken voor wat het is en het daarbij te laten. Is dat het dan? Ja. Dit is het. Blijven oefenen. En weer door.

(uit Truth and Actuality door Krishnamurti)

Ik ben Jan Monster, de blogger van Wat zegt Jan. Wil je verder praten over dit blog, dan kan je hier contact met me opnemen. Wil jij mijn zoektocht naar mijzelf niet missen, volg dan de Wat zegt Jan-pagina’s op Instagram, Facebook, LinkedIn, Twitter en WordPress.com.