Door mij niet te verzetten tegen hoe mijn leven nu is, voel ik rust en geluk. (Beeld &bewerking WatZegtJan mei 2023)

In mei waren wij dertig jaar getrouwd en dat wilden wij ondanks alles niet ongemerkt voorbij laten gaan. Wij wisten eigenlijk niet goed hoe wij het konden vieren omdat ik sinds mijn dissectie maar kort op mijn benen kan staan, slecht tegen rumoer kan en op een dag slechts energie heb voor een activiteit van ongeveer één uur. Toch hebben we het gedaan, alleen niet zoals wij dat voorheen konden doen. Voorheen vonden wij het heerlijk om dit samen zelf te organiseren. Doordat het nu allemaal op mijn vrouw zou neerkomen zou dat voor haar een hele klus worden. Daarnaast vroegen we ons af waarom we zoveel werk zouden doen als ik bij het feest zelf maar kort aanwezig kon zijn.

Omdat we het toch wilden vieren hebben we het hoe en waar aangepast. We hebben de groep mensen beperkt en we vierden het niet thuis zodat de locatie de inkopen moest doen, het eten moest bereiden en met de “puinhoop” bleef zitten. Het was een praktische beslissing die we met pijn in ons hart namen. Het was geen vrijwillige keuze om het zo te doen. We werden door de gevolgen van mijn NAH gedwongen om het anders te doen. Het deed ons verdriet dat ons leven zo ingrijpend veranderd was.

Ik las het voor het eerst op Twitter, maar later zei mij psycholoog het ook: pijn en verdriet worden groter hoe meer je je er tegen verzet. Ik moest toen gelijk denken aan een verhaal uit het Boeddhisme over de tweede pijl. De eerste pijl is daarin pijn of verdriet die je voelt (alsof je door een pijl geraakt bent). Die pijn is echt en reëel. De tweede pijl gaat over dat je bijvoorbeeld vindt dat je de pijn niet mag voelen of had moeten voorkomen, kortom frustratie of zelfverwijt. De eerste pijl komt van buiten en kan je niet voorkomen, maar de tweede pijl komt van binnen en doe jij jezelf aan. Die pijn voelt net zo reëel, maar die extra pijn hoeft er niet te zijn. Je veroorzaakt het immers zelf.

Ik probeerde deze theorie op mijzelf toe te passen in de praktijk van ons feest. Ik moest namelijk nogal wat “pijn” wegslikken op die dag. Normaal was ik best een gangmaker op onze feestjes. Ik liep dan constant rond en stond de hele tijd met iedereen te praten. Tegenwoordig kan ik niet meer lang staan of lopen. Ik kan ook niet meer verschillende gesprekken tegelijkertijd voeren. Ik had mij hiertegen kunnen verzetten door wel de hele tijd te gaan staan of lopen. Deze strategie had de pijn, verdriet of teleurstelling niet minder gemaakt. Nee, ze had de pijn en moeheid zelfs eerder groter gemaakt. Door verstandig te zijn en het staan en lopen achterwege te laten lag er een ander risico op de loer, namelijk dat ik mijzelf over deze “passiviteit” verwijten zou maken of mij schuldig zou gaan voelen.

Ik heb bewust een andere keuze gemaakt. Ik heb pijn en verdriet over mijn lijf met beperkingen en verminderde energie. Ik heb mij niet verzet tegen het gevoel van verdriet en ik heb mij ook niet verzet tegen de beperkingen die mijn lijf mij geeft. Ik heb er juist aan toegegeven. Anders dan voorheen ben ik niet gaan rondlopen, maar ben ik blijven zitten. Hierdoor bespaarde ik veel energie die ik kon gebruiken om te praten met de mensen die bij mij kwamen zitten. Die gesprekken waren mooi, fijn en vol liefde. Het was anders dan voorheen, want ik nam niet het initiatief, maar ze waren niet minder waardevol.

Gelukkig hielp het blijven zitten enorm met het besparen van energie, maar had ik helaas nog steeds maar energie om een uur achter elkaar te praten. Zeker op een feest waar tientallen gesprekken tegelijkertijd plaatsvinden raakten mijn aangedane hersenen overprikkeld en voelde ik mijzelf na een uur moe. Thuis ga ik dan rusten, wat meestal een eufemisme is voor slapen. Op de feestlocatie stond geen bed en er was geen prikkelarme ruimte, dus moest ik een andere oplossing vinden.

Over het blijven zitten had ik van tevoren nagedacht, maar voor de vermoeidheid en overprikkeling had ik alleen maar bedacht dat ik stil in een hoekje zou gaan zitten. Maar omdat er eigenlijk nergens een stil hoekje was kon ik alleen maar mijn ogen dicht doen. Het rumoer van de vele gesprekken tetterde door – niet de ideale omstandigheden. Toen bedacht ik mij dat mijn leraar van de opleiding tot meditatie begeleider altijd zei dat alles wat er in je leven gebeurt een oefening tot meditatie kan zijn.

Als vanzelf ging ik toen een geluidsmediatie doen. Ik sloot mijn ogen en legde mijn handen in mijn schoot en hoorde de geluiden. Ik probeerde de gesprekken niet te volgen of te begrijpen. Ik merkte een stem op en vervolgens was er al snel weer een volgende stem en daarna wéér een stem die ik opmerkte. Steeds liet ik de stem, voor wat die was, namelijk slechts een geluid. Door het niet vastgrijpen van de (stem)geluiden werd het kabaal een dans van komende en gaande geluiden en werd mijn geest rustiger en daarmee werden mijn hersenen steeds minder overprikkeld. De staat waarin ik was voelde net als een “diepe rust” en na tientallen minuten was ik weer in staat om met mensen te praten.

Het is gek voor mij dat ik voorheen “the life of the party” was en dat ik mijzelf nu “slapend” terugtrok. Net als het zitten op het feestje wil ik dit helemaal niet. Het liefst zou ik het zitten en het mediteren niet doen. Van alles in mij schreeuwt dat ik mij tegen dit andere gedrag moet verzetten. Ik hoor dan allemaal bestraffende zinnetjes in mijn hoofd, zoals ”Kom op zeg” of “Even de schouders er onder zetten”. Helaas heb ik inmiddels moeten leren dat als ik niet luister naar de moeheid of overprikkeling van mijn hersenen, ik daarna dubbel zoveel moeheid of pijn zal hebben en dus nog langer nodig zal hebben om te herstellen.

Pijn, verdriet en moeheid zijn het nieuwe normaal in mijn leven. Laat ik accepteren hoe mijn leven er nu uit ziet. Mentaal of fysiek verzet tegen de werkelijkheid levert eigenlijk alleen maar nog meer frustratie, verdriet, pijn of moeheid op. Deze extra pijn ofwel lijden kan ik voorkomen door te accepteren wat is. Dit is het! Alles is vergankelijk: vreugde, plezier, geluk, maar gelukkig ook pijn, verdriet en (de ergste) moeheid.

De Boeddha zei dat lijden wordt veroorzaakt door verlangen en aversie. Laat ik deze duizenden jaren oude wijsheid ter harte nemen en niet verlangen naar iets wat ik nu niet kan of laat ik mij niet verzetten tegen hoe mijn wereld nu is. Misschien lijd ik dan niet alleen veel minder, maar vind ik het grootste geluk – vrede met het hier en nu en niet te vergeten: een geweldig feest, want dat was het!

Ik ben Jan Monster, de blogger van Wat zegt Jan. Wil je verder praten over dit blog, dan kan je hier contact met me opnemen. Wil jij mijn zoektocht naar mijzelf niet missen, volg dan de Wat zegt Jan-pagina’s op Instagram, Facebook, LinkedIn, Twitter en WordPress.com.