Ik heb net een stilteretraite achter de rug. Op social media schreef ik dat het lastig voor mij is om er iets in woorden over te vertellen, waarbij ik foto’s deelde om te laten zien hoe de stilte ongeveer voelde. Het blog wat nu volgt is dan ook geen mooi logisch samenhangend verslag van de retraite. Het blog is ongeveer als mijn geest: overal en nergens. Ik deel het toch omdat er bij mij een verlangen is om dat wat bij mij van binnen zit, naar buiten te brengen. U bent gewaarschuwd.

Zonder zelfzorg is er iets anders niet mogelijk

Een gevleugelde zin binnen de mindfulness is dat meditatie geen oefening in lijden is. Ik weet, mede door mijn yogabeoefening, dat ik goed op mijn eigen grenzen moet letten, wil ik geen fysieke blessures oplopen. Ondanks deze wijsheid had ik gedurende de retraite toch weer niet voldoende aandacht voor mijn lichaam. Tijdens de retraite zat ik veel in een meditatiehouding. Mijn lichaam ging protesteren. Pas nadat tegen mij werd gezegd dat ik ook staand, op een stoel of op een andere manier zittend kon en mocht mediteren, durfde ik mijn houding aan te passen. De les blijft zich maar herhalen. Ik moet luisteren naar mijn lichaam – ook al zitten er andere ideeën en plaatjes in mijn hoofd over hoe ik erbij mag zitten – want het niet luisteren had gelijk weer zeer pijnlijke gevolgen.

 

Gelukkig blijft de geest altijd nadenken

In een vorig blog vertelde ik dat ik een zintuigenfabriek ben en mijn zintuigen werden hier geprikkeld door pijn. Toen ik “verlost” was van de pijn kon ik mij beter concentreren op mijn adem en op alles wat er tijdens de meditatie voorbijkomt in de geest. Ik werd gelijk weer geconfronteerd met de geest als betekenis-makende-machine. De geest ordent alles wat er voorbijkomt aan gedachten en geeft er betekenis aan. Het is prima dat de geest dat doet. Net als dat het hart niets anders kan doen dan kloppen, kan de geest niets anders doen dan gedachten produceren. Ik neem het mijn hart niet kwalijk dat het klopt, dus laat ik ook blij zijn dat mijn geest denkt. Het helpt mij immers elke dag. Alleen tijdens mediteren probeer ik die gedachten te laten komen, te zien, te beschouwen en te laten. Dus zonder dat de gedachte een start is van een volgende gedachte en van weer een volgende en uiteindelijk van een heel verhaal. Het was fijn om zoveel uren te oefenen met steeds weer terugkomen naar het hier en nu – en de gedachten te laten voor wat ze zijn: gedachten.

Als de buitenwereld wordt buitengesloten, schreeuwt de binnenwereld des te harder

Tijdens deze stilteretraite is de omgeving voor mij behulpzaam bij het oefenen. Het klooster, het landschap, de ruimte, de groep en de stilte – alles geeft mij de optimale ruimte om in het hier en nu te verblijven. Ook met al deze fijne omstandigheden lukt mij het weliswaar wel die ene gedachte te laten voor wat die is en er geen verhaal van te maken waardoor deze gedachte alweer snel verdwijnt. Toch is er nog geen tel later alweer een andere gedachte of een zintuigelijke ervaring die weer leidt tot een gedachte waarin ik mij kan verliezen. Kortom, de oefening blijft constant doorgaan. Toen het mij lukte om niet gefrustreerd te raken van dit fenomeen van tuimelende gedachten, ontstond er ruimte voor leegte en ontstond er ruimte om alleen maar te zijn.

Door de buitenwereld binnen te laten voel ik mij er één mee

Van al die uren zit- en loopmeditatie zijn er dan fracties van secondes dat het daadwerkelijk stil is en ik alleen maar ben – verder niets. De tijdsduur van deze fenomenen staan in geen verhouding tot het effect dat ze op mij hebben. Dat is namelijk vele malen groter. Ook al komen de gedachten nog steeds weer razendsnel achter elkaar terug, binnen in mij is er meer rust dan voorheen. Ik beschrijf dit nu alsof het zo makkelijk voelbaar is, maar het is veel subtieler. Ik zie het eigenlijk alleen maar als ik terugkijk in de tijd. Ik ervaar de wereld nu anders dan een paar jaar geleden en ik ben veel gelijkmoediger dan toen. Ik voel dat dit komt door meditatie en door veel meer te leven in aandacht.

In de dagelijkse dingen ligt de bron van vreugde

Tijdens de retraite hield het hebben van aandacht niet op als ik stopte met de meditatie oefening. Ik probeerde ook het eten, het dichtdoen van een deur of het wandelen in de “lunchperiode” met volle aandacht te doen. Hoewel ik alles nog steeds sneller deed dan mijn groepsgenoten vond er bij mij wel degelijk vertraging plaats. Door de vertraging merkte ik de input die aan mijn zintuigen werd aangeboden veel meer op. Dit bracht mij veel vreugde, zoveel zelfs dat ik tijdens een wandeling spontaan ging huppelen.

Ook al ben ik ergens anders, ik ben zelf nog steeds niet anders

Voor mij was het de eerste keer dat ik een stilteretraite deed. Aan de ene kant vond ik het een bijzondere ervaring, terwijl het aan de andere kant als heel gewoon voelde. Eigenlijk is dat niet raar, want dit fenomeen ervaar ik eigenlijk ook op vakantie, ik neem mijzelf mee. Er was weliswaar stilte en rust, maar mijn gedachtespinsels waren niet anders dan als ik thuis of op mijn werk ben. En toch lijkt zo’n retraite de moeite waard. Nu ik mij weer in het dagelijks leven aan het voegen ben, bemerk ik hoeveel rust ik heb ervaren. Net als na een vakantie moet ik even acclimatiseren, maar het voelt toch aan, alsof mijn hoofd wat meer veerkracht heeft dan voor de retraite.

De geest spint graag verhalen over de vele gedoetjes

Mijn geest zit vol met bedenksels over van alles en nog wat. René Gude noemde het leven een gedoetje en in navolging daarvan zit mijn geest vol met die gedoetjes. Die gedoetjes vallen voor mij heel, heel, heéél soms even weg wanneer ik mij één voel met alles. Dit kan door van alles zijn. Werk, yoga, eten, meditatie, sport, tekenen of seks, als ik maar echt gefocust bent op dat ene moment, waardoor mijn binnenwereld één lijkt te worden met de buitenwereld.

Ieder moment is weer een kans om mijzelf beter te leren kennen

Misschien is dat één voelen wel waarom ik het binnenste zo graag naar buiten breng (door het schrijven van dit blog). Ik hoop dat daarmee het verschil tussen de wereld binnen en buiten mij wegvalt en ik weer dat eenheidsgevoel kan ervaren. Ik weet wel beter. Hoewel het schrijven van dit blog mij veel vreugde brengt, geeft het mij geen eenheidservaring, maar ik kan het niet laten om het toch te schrijven. Ach, het feit dat u deze zinnen nog leest geeft misschien wel aan dat het voor u als lezer toch nog ergens interessant was.

Ik wil graag afsluiten met een gedicht dat tijdens de retraite werd voorgelezen. Voor mij is dit een mooie verwoording van het pad waar ik mij op bevind.

Voorbij de bocht in de weg
ligt misschien een plas, en misschien een kasteel
En misschien alleen de voortzetting van de weg.
Ik weet het niet en vraag het niet.
Zolang ik op de weg loop en voor de bocht
kijk ik naar de weg slechts voor de bocht,
want ik kan niet anders zien dan de weg voor de bocht.
Ik zou er niets aan hebben naar een andere kant te kijken
en naar dat wat ik niet zie.
Laten we ons houden bij de plaats waar we zijn.
Er is schoonheid genoeg in hier zijn en niet ergens anders.
Als er mensen zijn voorbij de bocht in de weg,
laten die zich dan maar bemoeien met wat er is
voorbij de bocht in de weg.
Die weg is voor hen de weg.
Mochten we daar ooit komen,
dan zien we wel als we daar komen.
Voorlopig weten we alleen dat we daar niet zijn.
Hier is slechts de weg voor de bocht, en voor de bocht
is er de weg zonder enige bocht.
– Fernando Pessoa

Ik ben Jan Monster, o.a. blogger en coach bij Wat zegt Jan. Wil je verder praten over dit blog, dan kan je hier contact met me opnemen. Wil jij mijn zoektocht naar mijzelf niet missen, volg dan de Wat zegt Jan-pagina’s op Instagram, Facebook, LinkedIn, Twitter en WordPress.com.