Zo’n twee jaar geleden schreef ik dat de waarheid in jou ligt. Vaker heb ik ook gesproken over jouw waarheid. Alleen ik zie op dit moment iets wezenlijk misgaan in sommige maatschappelijke discussies. Er wordt niet meer met elkaar gepraat of nog erger men maakt elkaar uit voor leugenaar. Volgens mij is dat terug te leiden naar de misvatting van veel mensen dat hun waarheid hetzelfde is als de waarheid of dat hun waarheid maakt dat zij zich niet aan sociale regels hoeven te houden.

Ik las laatst in een boek dat de Boeddha gezegd zou hebben dat je niet op zijn woord moet vertrouwen, maar dat je wat hij beweert zelf moet onderzoeken. Je moet een en ander ervaren en kijken of dat wat je verteld wordt ook voor jou waar is. Ik omarm deze gedachte van harte. Iedereen moet op zijn eigen manier gelukkig worden en op zijn eigen manier omgaan met wat hem of haar in het leven overkomt. Jouw persoonlijke ontwikkeling gaat over jouw pad. Alleen jij kan jouw reactie bepalen. Alleen jij hebt en kent jouw gevoelens. Let wel dit gaat over jou en jouw persoonlijke ontwikkeling.

De Boeddha zei niet dat wat jij tegenkomt of ontdekt als jouw waarheid dan ook algemene geldigheid heeft. De Boeddha bleek heel goed te begrijpen dat wat hij vond niet voor de hele maatschappij kon gelden. Zo is er een verhaal dat de Boeddha op gegeven moment vrouwen toelaat tot zijn “kloosters”. Dit was in die tijd revolutionair. Hij was destijds al grensoverschrijdend door mannen uit de lagere kaste toe te laten, maar vrouwen toe laten was volledig buiten het gebaande pad. Om dit toch maatschappelijk aanvaardbaar te maken mochten vrouwen deelnemen, maar wel met een mindere status. Ik leer daar twee lessen uit. Soms moet je omgaan met je omgeving en de maatschappij en daar toch concessies in doen om verder te komen. Maar ook dat het raar is dat in sommige stromingen van het hedendaagse Boeddhisme vrouwen nog steeds geen gelijkwaardige rol hebben. Dit was niet in de geest van Boeddha’s leer, terwijl in onze huidige maatschappij – eeuwen later – vrouwen juist een gelijkwaardige rol zouden moeten spelen.

Als iedereen zou doen wat hij vindt dan zouden er rare dingen gebeuren. We zouden geen regels in het verkeer hebben. Ik zou jou mogen doden zonder dat dat consequenties heeft. We zouden misschien zelfs niet met elkaar kunnen praten omdat we wellicht allemaal onze eigen taal hebben. Mensen die samen leven in groepen komen met elkaar regels overeen – sommige geschreven en andere zijn wat informeler. Hoe groter de groep hoe lastiger dat wordt. Daarom zijn er in de menselijke geschiedenis heel wat manieren van samen leven geprobeerd, waarbij met afgesproken of opgelegde regels de samenleving werd ingericht.

In Nederland leven we inmiddels al weer eeuwen in een democratie. Wij kiezen de mensen die namens ons met elkaar de regels vaststellen. We hebben dus de keuze wie ons vertegenwoordigt – wie wij denken dat onze eigen belangen (waarheid?) het best kan behartigen. Bovendien mogen wij zeggen wat wij willen en mogen wij doen wat wij willen, zo lang wij anderen daarmee niet beschadigen. Kortom wij mogen eigenlijk best wel veel. Maar er zit wel een grens aan.

In de politieke filosofie wordt wel eens gezegd dat jouw vrijheid eindigt waar die van een ander begint. Misschien geldt dat ook wel voor jouw waarheid. Je kan prima volgens jouw waarheid leven, alleen soms bots jij met de visie, mening of normen van een ander. Dat maakt niet uit, want jij mag vinden wat jij vindt, alleen we moeten wel met z’n allen een manier vinden om er samen uit te komen. Want als je wilt dat iemand jouw mening respecteert, dan zul je hetzelfde richting de ander moeten doen.

Bedenk dan bovendien dat alles vergankelijk is – dus ook jouw perspectief. Denk maar terug aan jouw eerste basisschool klas. Die was destijds immens groot in jouw beleving maar wanneer je als volwassene later terugkomt in diezelfde klas, ziet alles er juist heel klein uit. Misschien geldt dat dus ook wel voor onze eigen waarheid. Deze is alleen waar op dat moment en vanuit het perspectief dat we dan hebben. Misschien is hierdoor wel het juiste motto: “Leef volgens je eigen waarheid, maar neem deze niet te serieus.”

Ik ben Jan Monster, o.a. blogger en coach bij Wat zegt Jan. Wil je verder praten over dit blog, dan kan je hier contact met me opnemen. Wil jij mijn zoektocht naar mijzelf niet missen, volg dan de Wat zegt Jan-pagina’s op Instagram, Facebook, LinkedIn, Twitter en WordPress.com.