Tijdens een meditatie hoor ik wel eens: “Je hoeft er alleen maar te zijn, hier en nu.” Heel vaak bekruipt mij dan het gevoel dat ik juist meer moet doen om goed genoeg te zijn. Ik vind het lastig om mijzelf goed genoeg te vinden, gewoon zoals ik ben. Zouden onze kinderen daar ook last van hebben? En als ze daar last van hebben is dat dan iets wat vanuit henzelf komt of omdat wij dat op hen hebben overgebracht?

Deze gedachten begonnen bij mij te spelen nadat onze zoon meldde dat hij voor zijn laatste tentamen was geslaagd en hij daardoor zijn opleiding had afgerond. Ik voelde trots. Tegelijkertijd voelde ik ongemak over deze trots, want het was immers niet mijn prestatie waardoor hij zijn opleiding afrondde. Het voelt aan of ik mij met die trots zijn prestatie toe-eigen. Misschien is het alleen het woord en kan ik beter zeggen dat ik bewondering heb voor zijn prestatie in deze bijzondere Corona-tijd.

Zou het zo simpel kunnen zijn? Door een woord te veranderen klinkt mijn gevoel ineens een stuk beter. Eerlijk gezegd denk ik dat mijn gevoel van trots toch gaat over dat ik hoop dat wij het als ouders goed gedaan hebben. En dat gevoel is fijn, want ik weet niet hoe het voor andere ouders is, maar wij rommelden voor mijn gevoel maar wat aan. Wij hadden wel ideeën over wat goed voor onze zonen zou zijn, maar inmiddels zie ik ook dat wij het geregeld mis hadden. Soms hadden zij iets anders nodig dan wij dachten dat hen zou helpen.

Als ouder ben ik vanaf dag één van hun leven bezig geweest om te raden wat goed voor hen zou zijn. Als baby gaat het dan over wanneer ze moeten eten, slapen of verschoond worden en later worden de beslissingen steeds groter. Met de tijd kregen zij een steeds grotere stem in wat er in hun leven gebeurde, maar ergens wil ik nog steeds voor hen zorgen alsof ze net geboren zijn. Dat warme en knusse maar ook beangstigende verantwoordelijkheidsgevoel is iets wat voor de rest van mijn leven bij mij zal zijn.

Dat gevoel had ik bij onze beide zonen. Vervolgens wil ik hen allebei het beste bieden, maar wat goed voor de één was, was dat niet voor de ander. Dit is best lastig omdat ik zelf ben opgevoed met het idee dat je alles eerlijk moet verdelen. De grote vraag is dan wat eerlijk is. Als je dingen hetzelfde doet, lijkt dat eerlijk – maar omdat zij beide andere behoeftes hebben is dat niet echt zo. Ik moest daarom mijn eigen drijfveren loslaten en proberen te navigeren op de behoeften van onze zonen. Ik moest dus niet alleen mijn eigen ideeën loslaten, maar ik moest steeds meer het idee loslaten dat ik wist wat het beste voor hen was.

In de wetenschap is er een discussie over kinderen en hun gedrag en verlangens – zijn die het gevolg van opvoeding of zit het in hun genen? Doen onze zonen wat ze doen door onze opvoeding of omdat zij ons DNA delen? Ik weet het niet. Wat ik wel weet is dat zij deel uitmaken van ons leven en dat zij ook volledig onafhankelijke wezens zijn.

De balans vinden tussen ze beschermen en ze hun eigen keuzes laten maken is voor mij als ouder een lastige geweest. Ik wil zo graag mijn kinderen beschermen tegen pijn, ongemak en verdriet, maar dat zal mij niet lukken – misschien lukt het geen enkele ouder, maar dat maakt dat ik in ieder geval gevoelsmatig altijd heel erg betrokken met hen ben.

Waarschijnlijk heb ik daar dan ook mijn grootste opvoedmissers gemaakt, door zo betrokken bij hen te zijn en door op hen mijn eigen verlangens en angsten te projecteren. Hierdoor zal ik dingen hebben gedaan die beter voor mij waren dan voor hen, waarbij ik er toen heilig van overtuigd was dat ik het voor hen deed. Ik kan niet teruggaan in de tijd om het anders te doen, dus laat ik in de toekomst proberen te kijken naar wat zij nodig blijken te hebben en hen daarbij te helpen – als ze dat willen. Want uiteindelijk is er maar één iemand die beslist over hun leven en dat zijn zij zelf.

Uit Hart van Boeddha’s leer van Thich Nhat Hanh

Ik ben Jan Monster, o.a. blogger en coach bij Wat zegt Jan. Wil je verder praten over dit blog, dan kan je hier contact met me opnemen. Wil jij mijn zoektocht naar mijzelf niet missen, volg dan de Wat zegt Jan-pagina’s op Instagram, Facebook, LinkedIn, Twitter en WordPress.com.