Er is veel pijn en lijden in de wereld: ziekte, grensoverschrijdend gedrag en oorlog. Ik ben een gelukkig mens omdat mij al deze ellende bespaard is gebleven. En toch heb ook ik pijn – ik durf het geen lijden te noemen, gezien wat er allemaal gaande is in de wereld. Maar het gaat niet altijd echt lekker met me. Waar ik een aantal maanden geleden nog blij kon vertellen dat ik door te vasten mijn patronen met eten had doorbroken, is het de afgelopen maanden niet goed gegaan.

Ik weet dat elke dag anders is want dat merk ik keer op keer. Eigenlijk wordt er elke ochtend een reset-knop ingedrukt en ga ik weer opnieuw beginnen. Dat is fijn als er gisteren iets niet leuk was, want dan zijn er vandaag nieuwe kansen. Maar als het gister goed ging dan moet ik vandaag dezelfde inspanning doen om het weer goed te laten gaan.

Het is voor mij met gematigd eten niet anders. Toen ik goed op gewicht was moest en mocht ik weer “normaal” gaan eten. Ik hoefde niet meer elke traktatie of lekkers af te wijzen. Het is namelijk geen enkel probleem om buiten mijn strakke patroon zo nu en dan wat in mijn mond te stoppen. Alleen op een gegeven moment ging het mis. Ik kon op een of andere manier niet stoppen met nog wat extra’s te eten.

Ik had laatst met iemand een gesprek over dat er zoveel mensen in Nederland last hebben van overgewicht – en er zijn zelfs steeds meer gevallen van obesitas. Ik merkte dat ik geraakt werd door het feit dat de verantwoordelijkheid hiervoor bij die mensen zelf werd gelegd. Het raakte mij waarschijnlijk ook omdat het dan dus ook aan mijzelf ligt dat ik te zwaar ben en ik merkte dat ik mijzelf daarvoor verantwoordelijk vond. Aan de andere kant zijn er in onze welvarende maatschappij veel verleidingen.

Ik kan overal gemakkelijk aan “slecht” eten komen – het is vaak zelfs goedkoper om junkfood te kopen dan groente of fruit. Het gaat voor mij nog verder. Er is ook zoiets als reclame en dat heeft invloed op mij. Ik scherm mij er zoveel mogelijk voor af, maar ik ontkom er niet aan. De start van mijn glijdende schaal was een reclame in een bushokje voor een pot ijs. Toen wij de wekelijkse boodschappen aan het bestellen waren, was diezelfde pot ijs in de aanbieding en dacht ik “waarom niet?”.

Vanaf dat moment bleef ik elke week dat ijs kopen en was het geen uitzondering meer, maar een regel dat ik toch gewoon lekker ijs mocht eten. Ik zeg daarmee niet dat de reclame de oorzaak was dat ik onverstandig ben gaan eten, maar ik werd er wel door verleid en daar was die reclame tenslotte ook voor bedoeld. De zoete verwenning is voor mij waarschijnlijk de troost die ik zoek. Ik word verwend en krijg een voldaan en warm gevoel als een baby die gevoed wordt. Misschien verlang ik gewoon naar gemak en koestering en zoek ik die dan in eten omdat het blijkbaar op een of andere manier niet lukt om dat in het dagelijks leven te vinden.

Als ik er goed over nadenk is het misschien het tegenovergestelde en zie en voel ik zoveel ellende (om mij heen) en kan ik daar niet mee omgaan. Ik verlang niet naar iets, maar ik loop er juist voor weg. Ik wil niet voelen wat ik voel. Ik moet om dat nare gevoel dan een laagje heen leggen – soms letterlijk – zodat ik bij dat gevoel weg kan blijven, want dat ongemak vind ik echt niet fijn.

In het Boeddhisme zeggen ze dat er drie oorzaken van het lijden (of pijn) zijn: verlangen, aversie en onwetendheid. Ik ken ze alle drie zoals je zojuist hebt kunnen lezen. Ik denk dat ik iets wil of juist niet wil, maar zolang ik niet de echte reden zie van waarom ik iets zo graag wil of niet, ben ik mijzelf eigenlijk voor de gek aan het houden. Maar ja, eerlijk tegen mijzelf zijn is voor mij niet altijd even makkelijk. Alleen als ik mijn eetpatroon blijvend wil veranderen dan zal ik toch elke keer weer eerlijk moeten zijn tegen mijzelf waarom ik bepaald voedsel in mijn mond stop. Het blijft een uitdaging.

Uit “Hart van Boeddha’s leer”van Thich Nhat Hanh

Ik ben Jan Monster, o.a. blogger en coach bij Wat zegt Jan. Wil je verder praten over dit blog, dan kan je hier contact met me opnemen. Wil jij mijn zoektocht naar mijzelf niet missen, volg dan de Wat zegt Jan-pagina’s op Instagram, Facebook, LinkedIn, Twitter en WordPress.com.