Ik voel mij het beste als ik mijzelf kan uiten op mijn tijd en op mijn manier. (Beeld WatZegtJan Maart 2023)

Mensen die een beroerte hebben gehad moeten dit melden bij het CBR. Je mag een periode sowieso geen autorijden en pas nadat jouw gezondheidsverklaring is beoordeeld en het CBR je rijvaardig vindt, mag je weer achter het stuur kruipen. Na mijn dissectie moest ik dit proces ook door. Ik heb echt alles op alles gezet om weer te mogen rijden, maar waarom eigenlijk?

In tegenstelling tot veel mannen vind ik autorijden niet leuk. Het is een noodzakelijk kwaad. En onder het motto je moet eigenlijk alleen doen wat je leuk vindt, liet ik autorijden dan ook altijd graag aan anderen over. En na mijn CVA zijn er genoeg mensen die mij ergens naar toe willen brengen als dat nodig is. Dus blijft de vraag nog steeds en gezien mijn energie misschien wel nog meer, wat mij dreef om toch voor dat rijbewijs te gaan.

Nou vind ik het echt niet erg om hulp te vragen, maar voordat ik hulp vraag moet ik het van mijzelf tenminste wel eerst geprobeerd hebben. Van mijzelf dus, want niemand aan wie ik hulp vraag, vraagt aan mij of ik het wel eerst zelf heb geprobeerd. Deze vraag stelt een ouder misschien wel eens om zijn kind te helpen bij het zelfstandig worden of om doorzettingsvermogen te creëren of om gemakzucht te voorkomen. Ik geloof niet dat iemand er bij mij aan twijfelt of ik wel tot uiterste ga om dingen zelf te doen.

Maar om die kinderlijke gevoelens draait het misschien wel. Ergens ben ik nog steeds dat jongetje dat bang is dat hij gecorrigeerd gaat worden door zijn ouders en aan de andere kant ben ik nog die peuter die alles zelf wil doen. Ik kan op dit moment best veel niet zelf en ik ben genoodzaakt om veel hulp te vragen. Dat doe ik ook, maar niet voor elk wissewasje.

Ik heb het gevoel dat ik erg vaak hulp nodig heb op het gebied van vervoer. Voor kleine stukjes moet ik al vervoerd worden, want ook al ben ik blij dat ik kan lopen, na twintig minuten ben ik moe. Als mijn loopje naar de winkel dus zo lang duurt, ben ik te moe om te winkelen, laat staan dat ik weer op een veilige manier terug kan komen. Ik voel mij niet vrij doordat ik niet makkelijk zelfstandig en op mijn eigen tijd dingen in mijn eentje kan doen.

Tijdens mijn revalidatie zijn er daarom een aantal vervoers-alternatieven aangeboden. Zo zou ik gebruik kunnen maken van vervoer op maat. Alleen heb ik daarbij gezien dat dat niet eenvoudig is. Je moet plannen en daarmee gaat een stuk spontaniteit verloren. Bovendien komen ze vaak veel te vroeg om je op te halen en daardoor ben je soms wel een uur te vroeg op een afspraak. Of als je terug wil zit je uren te wachten tot je weg kan. Dus vervoer op maat leek mij ook niet de manier om mijn vrijheid terug te krijgen. Een andere manier zou een driewiel-fiets zijn, maar dat zou alleen kunnen als mijn linkerhand en -voet vast gemaakt zouden worden aan de fiets omdat ik dat niet zelf kan. Bovendien kan ik zo’n grote fiets niet makkelijk kwijt in mijn schuur. Hetgeen ook een bezwaar was voor het derde alternatief: een scootmobiel.

Net als het vastbinden van mijn hand en voet aan een fiets stuit een scootmobiel behalve op praktische bezwaren ook op mijn gevoel van trots. Ik heb mijn hele leven bijna alles zelf gedaan. Ik vind het prima om hulp te vragen, maar als mensen door mijn vervoersmiddel mijn afhankelijkheid zouden zien, zou ik dat best erg vinden. Maar dat is natuurlijk helemaal niet erg, wanneer ik door dat vervoersmiddel zou kunnen doen wat ik wil doen. Waarschijnlijk had ik mij met wat zelfliefde vast over dat misplaatste gevoel van trots heen kunnen zetten.

Dan blijft er nog het praktische bezwaar van je in de kou en regen per driewielfiets of scootmobiel te verplaatsen, maar ook daar zou een mouw aan te passen zijn. Dus alle bezwaren blijken onzin. Al die bezwaren vallen in het niet bij mijn behoefte aan controle. Er zijn niet veel dingen in het leven waar ik controle over heb, maar de illusie van controle dat ik zelf kan en mag bepalen waar ik ga of sta is blijkbaar voor mij toch wel een hele belangrijke.

Ik wist niet hoe groot mijn menselijke behoefte naar die zelfstandigheid was. Ik begreep oude mensen niet die zo graag hun rijbewijs wilden behouden ondanks dat autorijden niet makkelijk voor hen was. Ook de driftbuien van een peuter die uitschreeuwt: “zelluf doen!” vond ik lastig te begrijpen. Maar nu puntje bij paaltje komt, gedraag ik mij precies hetzelfde. Het gevoel van macht dat ik krijg doordat ik dingen zelf kan doen is voor mij zo fijn dat ik bereid ben om daar veel energie aan te besteden. Want zoals van alles word ik ook snel moe van autorijden. Ik moet vooral mijn energie besteden aan dingen waar ik blij van word en als ik ergens blij van word dan is het wel dat ik dingen zelf kan doen. Ik ben ik en daar ben ik blij mee. Om mijn “ik” te kunnen zijn wil ik zelf de regie over mijn leven hebben.

Ook al is controle in mijn leven een illusie en ook al is mijn afgescheiden ik slechts een verzinsel van het idee van dualiteit, toch voel ik mij het beste als ik mijzelf kan uitdrukken op de manier die bij mij past. Misschien is het terugkrijgen van mijn rijbewijs daarom wel zo belangrijk. Ik kan namelijk nu weer zelf beslissen wanneer ik vasthou aan mijn zelfstandigheid en wanneer ik die behoefte weer loslaat. Ik kan weer zelf beslissen wat ik wanneer doe.

Ik ben Jan Monster, o.a. blogger bij Wat zegt Jan. Wil je verder praten over dit blog, dan kan je hier contact met me opnemen. Wil jij mijn zoektocht naar mijzelf niet missen, volg dan de Wat zegt Jan-pagina’s op Instagram, Facebook, LinkedIn, Twitter en WordPress.com.