Ik ben een gezegend mens. Elk jaar ga ik met mijn vader op het Camera Japan Festival een paar Japanse films kijken. Hij heeft al jaren een fascinatie voor Japan en ik ben daar een beetje mee besmet. Dit jaar zagen we een fascinerende coming-of-age film. Ik was tijdens de film behoorlijk verward. Er waren twee stellen in de film en ik kon ze niet goed uit elkaar houden. Wie had nou wat met wie? Wie heette hoe? Was ik nou zo wit en westers dat ik de verschillen tussen twee Japanse vrouwen en twee Japanse mannen niet kon zien? In eerste instantie kon ik de film daardoor niet goed volgen, tot de vier adolescenten in de schemering op een rijtje op een bank zaten. Op dat moment benoemden zij allemaal één voor één een gevoel of gedachte van henzelf. Het was duidelijk dat die gedachte ook door één van de anderen gezegd had kunnen worden. Hierdoor vroeg ik me af: waren de verschillen waar ik naar op zoek was eigenlijk wel zo belangrijk? Waren zij – of beter gezegd – zijn wij eigenlijk niet allemaal één?

In mijn vorige blog schreef ik hoe ik een zintuigenfabriek ben, die slechts een (nevel)beeld heeft van de wereld buiten mij. In het boek Swabahwat van Saswitha, de grondlegger van mijn yoga-opleiding, legt hij uit dat het zijn van die zintuigenfabriek ook gevolgen heeft voor hoe ik mij bewust word van dingen. Ik word me namelijk bewust van mijn innerlijke beeld van de wereld door verschillen op te merken tussen mijn beeld en de feitelijke wereld buiten mij. Hij noemt dit verschilsbewustwording. Voordat ik terugkom op de film, wil ik deze verschilsbewustwording doorgronden door het over mijn vader en mij te hebben. Hij en mijn moeder zijn de reden van mijn ontstaan. Zijn DNA leeft in mij voort. Zijn ideeën en zijnswijze leven ook in mij voort. Mijn groei heb ik vervolgens te danken aan vele bouwstoffen die ik zowel stoffelijk als spiritueel tot mij genomen heb, waardoor de persoon die dit blog schrijft nu voor u ‘staat’.

Hoewel mijn vader en ik veel waarden, ideeën en eigenschappen gemeenschappelijk hebben, zijn er voor mij eigenlijk vooral verschillen. We hielden en houden van Hannie, maar voor hem was dat zijn vrouw en voor mij mijn moeder. We delen de liefde voor Japanse film, maar hij houdt van voetbal kijken en ik niet. Net als hij weer niet van muziek luisteren houdt, maar ik wel. Doordat ik in mijn eigen wereldbeeld zit en hij ook, zullen wij altijd anders tegen zaken aankijken, hoeveel we ook van elkaar houden. Hij is 80+ en ik 50+, een verschil. Hij tennist graag en ik doe graag yoga, een verschil. Ik ben overtuigd vegetariër en hij doet flexibel mee, een verschil. Wat ik nu ook over hem zou vertellen, uiteindelijk kan ik hem alleen maar beschrijven als een verschil met mijzelf. Ik ben hem niet en hij is mij niet.

Het bijzondere van mijn vader is dat ik als kind van hem, al zijn voorouders met hem deel. Al deze voorouders leven allemaal op een of andere manier in ons allebei voort. Daarnaast ben ik opgebouwd uit de stoffen die voorkomen in de kosmos. Als ik op een gegeven moment er niet meer ben, zullen mijn stoffen weer onderdeel van de kosmos worden. Hierin verschil ik in basis niet van mijn vader en ook niet van onze zoons. Ons basismateriaal is praktisch hetzelfde. Ook mijn zorgen, angsten en verlangens zijn in de basis niet wezenlijk anders dan die van hen, net als ik bij de pubers in de film zag. Ik voel het dan ook steeds meer dat we allemaal uit hetzelfde voortkomen en dat we uiteindelijk allemaal weer onderdeel worden van alles om ons heen.

Misschien is het dus wel omdat we allemaal uit hetzelfde voortkomen en we allemaal naar hetzelfde toe gaan dat ik mij met een ander één kan voelen. Het mooie van de film was dan ook dat pubers die meestal bezig zijn met zich te onderscheiden van anderen, juist inzagen dat zij allemaal eender waren (en zo werd het misschien dus ook wel bewust gefilmd?). Ze hadden allemaal eigenlijk dezelfde soorten sores. Natuurlijk zie ik (maar zien ook zij) eerst de verschillen tussen mij en de ander. Maar als ik even rust neem en waarneem waar dat verschil tussen mij en de ander uit bestaat, dan zie ik ook dat wat wel hetzelfde is. En er is voor mij meer wat ons bindt, dan wat ons scheidt.

De vraag blijft of ik de film begrepen heb of dat ik juist nu ik in dit blog eigenlijk alleen maar mijn ‘racistische’ brein en wereldbeeld probeer goed te praten. Ik weet het niet. Maar het is voor mij goed om te weten dat er voor mij de hele tijd verschillen zijn. Het feit dat ik verschillen zie, komt voort uit dat ik de wereld altijd anders zie dan dat die is. Bovendien heb ik tegelijkertijd een verlangen dat de wereld buiten mij hetzelfde is als het beeld dat ik ervan heb, waardoor ik elk verschil probeer weg te werken. Alleen lukt het mij niet om een ander, de wereld of de kosmos naar mijn hand te zetten. Dus er zal altijd een verschil blijven tussen mijn innerlijke wereld en de wereld buiten mij.

Ik merk dat ik gelukkiger word als ik een verschil bemerk en dat verschil niet probeer weg te poetsen. Als ik zie waardoor ik een verschil waarneem, neem ik misschien ook wel waar waarin mijn beeld van de wereld verschilt met hoe de wereld buiten mij daadwerkelijk is. Wie weet is dat wat je verlichting kan noemen? Zien dat ik één ben met alles om me heen? Bijzonder toch weer dat een verwarrende film mij zoveel helderheid kan brengen. Een bewustwording van verschillen, want tsja die vallen nou eenmaal op.

Ik ben Jan Monster, o.a. blogger en coach bij Wat zegt Jan. Wil je verder praten over dit blog, dan kan je hier contact met me opnemen. Wil jij mijn zoektocht naar mijzelf niet missen, volg dan de Wat zegt Jan-pagina’s op Instagram, Facebook, LinkedIn, Twitter en WordPress.com.